Rust
Rust heeft de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen door zijn performance en zijn moderne tooling en ecosysteem.
Rust is een fijne taal omdat het helpt bugvrije software op te leveren. Ook is het een expressieve taal met een uitgebreid typesystem waardoor je er complexe concepten goed in kan vatten. De tooling om Rust heen is erg hulpvaardig en de linter Clippy geeft handige tips voor het correct gebruik van Rust. Wel is het een taal met een jong ecosysteem waardoor je soms specifieke functionaliteiten binnen libraries mist.
Voordelen
1. Snel en efficiënt
Omdat Rust een low-level taal is die gecompiled wordt, is het een zeer snelle en efficiënte taal. Hierdoor is het bijzonder geschikt voor bijvoorbeeld:
- API's/microservices met veel requests in korte tijd
- Embedded systems waarbij de resources beperkt zijn
- Stukken software die op veel plekken snel moeten functioneren zoals drivers
2. Borrow checker voorkomt bugs
Een van Rust's meest onderscheidende kenmerken is de borrow checker. Deze dwingt tijdens het compileren strenge regels af rondom geheugengebruik en ownership. Hoewel dit een leercurve met zich meebrengt, zorgt het ervoor dat veel bugs die in andere talen pas bij runtime optreden, al tijdens het compileren worden gevonden. Naarmate projecten groter en complexer worden, wordt deze robuustheid steeds waardevoller. De strikte compile-time checks leiden wel tot langere compile times, wat zich kan uiten in langere CI-tijden.
3. Uitstekende WebAssembly (WASM) support
Rust wordt beschouwd als de beste taal voor het compileren naar WebAssembly (WASM), met robuuste tooling. Dit maakt het mogelijk om Rust code te gebruiken in webomgevingen met near-native performance.
4. Fijne developer experience
Doordat er flink is geïnvesteerd in een aantal producten naast de programmeertaal zelf is de developer experience goed. Ook heeft het Rust team er voor gekozen om het ontwikkelen van deze tools zelf te doen, en het niet over te laten aan third-party projecten. Daardoor werken ze extra goed en is er geen onnodige concurrentie. Het volgt de filosofie van "batteries included".
5. Secure
Memory safety zonder garbage collection: Rust voorkomt de meest voorkomende beveiligingsproblemen door zijn unieke "ownership" systeem. Dit betekent dat veel fouten die in C/C++ tot kwetsbaarheden leiden (zoals buffer overflows, use-after-free, data races) al tijdens het compileren worden gevangen, niet pas tijdens runtime.
Memory safety bugs zijn verantwoordelijk voor ongeveer 70% van alle ernstige beveiligingslekken in software. In de praktijk kan dit leiden tot:
Malicious code execution: een aanvaller kan misbruik maken van memory bugs om hun eigen kwaadaardige code op het systeem uit te voeren. Dit is vaak het eindoel van exploits - volledige controle over het systeem krijgen.
Data lekken: door buiten de grenzen van een buffer te lezen kunnen aanvallers gevoelige informatie stelen die eigenlijk niet toegankelijk zou moeten zijn - denk aan wachtwoorden, cryptografische sleutels, of persoonlijke gegevens die toevallig naast elkaar in het geheugen staan.
Privilege escalation: een aanvaller met beperkte rechten kan een memory bug misbruiken om beheerdersrechten te krijgen.
Nadelen
1. Jong ecosysteem, minder libraries
Omdat Rust een jonge taal is zijn er minder packages voor handen dan
bijvoorbeeld in Python of in Java. Een voorbeeld hiervan noemt ook de Kiesraad
in het
interview dat we met haar hielden.
In het interview komt naar voren dat de libraries die er zijn, niet altijd even
volwassen of uitgebouwd zijn. Ze noemen bijvoorbeeld de library quick-xml voor
het verwerken van XML en zeggen hierover:
"Je merkt dat de meest gebruikte XML library voor Rust (quick-xml) wel voldoet, maar minder volwassen en uitgebreid is dan wat je in andere talen vindt. Bijvoorbeeld in Java of .NET, die zijn ontwikkeld toen XML in opkomst was."
2. Steile learning curve
Omdat Rust een strikte taal is heeft het een relatief steile learning curve. Ook bevat de taal een aantal fundamentele concepten die anders zijn dan in de andere mainstream programmeertalen. Daarnaast is async programming in Rust complexer dan in veel andere talen, vooral wanneer je async combineert met traits.
3. Lange compile time
Door de zeer robuuste compile-time type checking is de Rust-compiler notoir langzaam. Dat betekent langere CI tijden en langere dev iteraties. Een van de grootste nadelen van Rust.
Tools
Cargo
Cargo is Rust's officiële build system en package manager, de centrale tool die bijna alles rondom Rust development voor je afhandelt.
Clippy
Clippy is de linter van Rust en geeft je suggesties hoe je je code netter kan schrijven. Het geeft je dus ook advies hoe je je functie zou kunnen refactoren.
Cargo test
Cargo test is het test-framework dat standaard mee komt met Rust.
Toekomstbestendigheid
Rust heeft een actieve open-source gemeenschap en wordt ondersteund door de Rust Foundation, met steun van grote tech bedrijven. De taal evolueert gecontroleerd via een transparant RFC-proces, wat langetermijnstabiliteit garandeert.
Use cases voor de overheid
Rust is bijzonder geschikt voor:
- Web services en APIs: veilige en snelle backend systemen
- CLI tools en automation: betrouwbare command-line applicaties
- IoT en embedded systems: veilige software voor smart city toepassingen
- Network services: firewalls, proxies en andere netwerkapplicaties
- Data processing: efficiënte verwerking van grote datasets